Ngày xưa có một người
thợ săn trẻ tuổi. Như lệ thường, một hôm anh vào rừng sâu săn thú. Mải đuổi
theo một con hươu, không ngờ anh lạc vào một nơi chân mình chưa bước tới bao giờ.
Đói và mệt, anh cố tìm đường trở ra. Nhưng anh càng đi lại càng lạc.
Cho đến lúc vạch cây
rẽ lá lần xuống khe để tìm nước uống, anh mới trông thấy một ngôi nhà bên bờ suối.
Mừng quá, anh tiến đến gọi cửa xin nghỉ chân. Một cô gái từ trong nhà bước ra.
Cô có vẻ mừng khi nhìn thấy chàng trẻ tuổi. Cô mời anh vào nhà và không giấu giếm
ý nghĩ của mình là từ lâu vẫn muốn kiếm một người bạn trai, nay được gặp anh,
cô rất vui lòng. Thấy anh đói, cô dọn thức ăn cho anh ăn. Tuy nghi hoặc, nhưng
người thợ săn vẫn ăn uống thỏa sức, ăn xong, cô gái nói:
- Bây giờ anh
hãy theo tôi để đưa đi giấu ở một nơi kẻo nguy hiểm đến tính mạng?
Người thợ săn ngạc
nhiên, hỏi:
- Tại sao lại nguy?
Đáp:
- Ôi! Anh không
biết ư? Mẹ tôi là mụ Chằng, ăn thịt người không tanh. Hôm nay mẹ tôi
còn bận đi kiếm mồi. Mẹ tôi mà gặp thì mạng anh khó chu toàn. Nhưng
có tôi thì anh chẳng còn phải lo, miễn chúng ta sẽ kết thành đôi lứa. Trong buổi
đầu anh hãy tạm ẩn một nơi, đợi tôi khuyên dỗ mẹ, rồi hãy hay.
Đoạn, cô gái đưa anh
đến một cái hầm, rồi vần đá lấp kín cửa lại. Trời tối hẳn mụ chằng mới về. Đến
cửa, mụ khịt khịt mũi nói:
- Có mùi thịt
người! Có mùi thịt người.
Mặc dù con gái có giấu
quanh, mụ chỉ tìm một lát là lôi được người thợ săn ra khỏi hầm. Cô gái chạy lại:
- Xin mẹ tha
nó cho con. Con cần có một người chồng. Mẹ đừng giết nó đi! Mụ Chằng hỏi anh đi săn:
- Mày có bằng
lòng lấy nó làm vợ không? Trước tình thế bắt buộc, anh đành phải trả lời:
- Xin vâng! Xin vâng!
Thế là từ đấy anh thợ
săn ở lại đây đóng vai con rể mụ Chằng.
Hai người ăn ở với
nhau được ít lâu. Người thợ săn buồn nhớ làng quê, bụng muốn trốn lắm, nhưng
nghe vợ nói mụ Chằng nhiều phép thuật nên còn ngần ngại. Một
hôm, mụ Chằng đi kiếm mồi, anh cố dỗ vợ để được xem bảo bối của mụ. Vợ
anh dẫn anh đến một gian buồng kín, mở ra và nói:
- Cái buồng này
luôn luôn khóa kín, mẹ tôi không hề cho ai vào. Hôm nay nhân trộm được
chìa khóa mở ra cho anh xem.
Trỏ vào một cái gậy,
vợ anh bảo:
- Đây là cái gậy
thần, gõ đầu này thì làm chết người, nhưng gõ đầu kia lại làm cho người chết sống lại.
Lại trỏ vào hai cái
túi:
- Đây là hai thứ
bảo bối: một cái có thể làm cho sông biển nổi thành rừng, một cái có thể làm
cho núi đồi sụp xuống thành biển, rất mầu nhiệm!
Người thợ săn làm bộ
nghi ngờ, vợ cố cãi, nói:
- Không tin, lúc
nào mẹ tôi làm thì anh sẽ biết.
- Nếu thế, để
tôi thử dùng gậy gõ vào người nàng xem có hiệu nghiệm không, rồi tôi sẽ làm sống
lại sau.
Cuối cùng vợ anh
cũng bằng lòng để cho chồng thử. Chồng vừa gõ vào một gậy, vợ lăn ra chết ngay.
Nhưng người thợ săn đã có chủ ý sẵn, anh không làm cho con gái mụ Chằng sống lại
nữa, mà cướp lấy chiếc gậy và hai túi đựng bảo bối rồi trốn đi.
Anh đi suốt cả một
buổi từ sáng đến trưa, không dám dừng lại nghỉ. Khi bóng mặt trời đã ngả về chiều,
bỗng nghe có tiếng ào ào đằng sau lưng biết rằng mụ Chằng về trông thấy cơ sự
đã đuổi theo kịp mình vì nghe nói mụ có phép rút đất, anh bèn ném mạnh túi bảo
bối thứ nhất ra phía sau. Lập tức cả một dãy núi lởm chởm mọc lên, cây cối, tre
pheo bạt ngàn sơn dã. Anh lẩm bẩm:
- Cho dù có tài
phép gì thì vượt được dãy núi này còn bở hơi tai!
Nói đoạn lại cắm đầu
chạy miết. Nhưng khi mặt trời gác núi, anh đã nghe tiếng mụ Chằng hét
ở đằng sau:
- Thằng kia, muốn
tốt hãy dừng lại!
Người thợ săn hoảng
quá, nhưng anh cố trấn tĩnh rút ngay túi bảo bối thứ hai ném mạnh về đằng sau.
Sau lưng anh vốn đang là một giải đất liền, bỗng hóa ngay thành một biển nước
mênh mông, bờ xa tít tắp. Anh lại vừa chạy vừa lẩm bẩm:
- Muốn đuổi được
ta họa có là bay!
Nhưng anh không ngờ
rằng mình chạy nhanh là thế, chỉ được một quãng đã thấy mụ đuổi theo gần kịp.
Lúc này anh đã mệt quá. Trong cơn nguy cấp, anh đứng lại thủ thế sau một gốc cổ
thụ. Khi mụ vượt qua, anh xông ra bất thình lình gõ cho một gậy mụ ngã lăn ra
chết quay lơ. Trừ được nạn mụ Chằng, anh ngồi nghỉ cho lại sức. Cuối cùng anh
cũng tìm được đường về đến nhà. Bà con xóm giềng thấy anh còn sống ai nấy đều mừng
cho anh. Anh không quên dùng gậy phép để cứu giúp mọi người.
Buổi ấy, mẹ vua đột
nhiên bị một chứng bệnh nguy kịch. Nhà vua là người rất có hiếu, sai rao khắp
nước xem ai chữa được sẽ thưởng cho quan cao lộc hậu. Nghe tin anh thợ săn liền
vác cây gậy phép đi vào kinh đô. Nhưng khi vào đến nơi thì mẹ vua chết
đã được mấy ngày, sắp làm lễ chôn cất. Anh đến cửa Ngọ môn xin vào chữa. Lính
thị vệ cản lại không cho vào. Anh nói:
- Tôi nghe nói
hoàng đế đang cầu người chữa bệnh cho hoàng thái hậu kia mà. Họ trả lời:
- Hoàng thái hậu
đã chết cách đây năm ngày rồi, ông vào làm gì nữa.
- Chết rồi, tôi
cũng chữa được!
Nghe nói thế lập tức
họ dẫn anh vào cung. Vua sai mở nắp áo quan cho anh làm phép. Chỉ một
gậy gõ vào xác, mẹ vua đã ngồi nhổm dậy. Vua và hoàng gia hết sức mừng
rỡ, ban thưởng cho anh rất hậu, lại cho làm quan.
Hết.
KHẢO DỊ
Truyện Ả-rập
(Arabie):
Một người có hai
con: Một gái, một trai, vợ chết, hắn lấy vợ khác. Hàng ngày đi săn, hắn chỉ được
vài con đa đa đem về nấu lên chia nhau. Vợ thấy khẩu phần ít ỏi, bèn xui chồng
bỏ hai con lên rừng. Chồng đành nghe lời, nhưng đứa chị nghe lỏm được mưu ấy.
Nó bèn bỏ vào rổ của mình một ít thứ quả như chà là, nho khô, hạnh nhân và cám.
Sáng hôm sau nó đi cuối cùng, thỉnh thoảng rắc các thứ quả xuống dọc đường, nên
cuối cùng chị em lại nhận ra được đường về. Lần thứ hai, bố lại mang con vào rừng
sâu. Cô chị lại rắc các thứ quả xuống nhưng vì lần này đứa em đi sau cùng, lần
lượt nhặt hết những thứ mà chị nó bỏ xuống, vì vậy hôm ấy không tìm được đường
về. Hai chị em đành trèo, lên cây để nghỉ đêm. Sáng dậy gặp một người, chúng nhờ
chỉ đường, người kia cho hai cuộn chỉ trắng và đen, dặn đến ngã ba thì tung cả
hai lên, hễ cuộn chỉ trắng rơi xuống đường nào thì đi theo đường ấy. Nhưng dọc
đường em ném các cuộn chỉ để chơi làm chỉ rối tung rồi đem vứt bỏ. Vì thế, khi
đến ngã ba, chúng bị lạc vào nhà một bà Chằng. Sáng mai mụ cầm
bình nước đi múc nước chuẩn bị làm thịt hai dứa trẻ. Biết mình sắp chết, chúng
nó khóc nức nở. Một con quạ chỉ đường cho chúng trốn, lại cho ba cái túi, dặn
khi nào mụ đuổi gần kịp thì lần lượt ném ra sau lưng. Đoạn, con quạ
hai lần đánh đổ nước của mụ Chằng để cho chúng có thì giờ chạy xa. Khi biết mất hai
đứa trẻ, mụ đuổi theo. Đang chạy, chị bảo em ngoái nhìn đằng sau. "Có cái
gì như là một con chim!" - em nói. Một lát lại nói: - "Như con lạc
đà". Một lát nữa: - "Mụ Chằng sắp đuổi kịp". Chị bèn ném cái túi
đầu tiên, tự nhiên cây mọc rậm rì; nhưng chỉ một lúc sau mụ lại đuổi
kịp. Cô chị ném cái túi thứ hai hóa thành sông. Một lúc sau mụ lại đuổi
sát nút, cô ném cái túi thứ ba hóa thành một con đường đầy dao cạo và muối. Lần
này mụ không đuổi nổi vì dao cạo làm đứt chân mụ và muối
làm xót chân. Mụ nói theo: - "Thế là chúng mày thoát rồi đấy.
Hãy nghe ta dặn đây: Nếu dọc đường gặp một con cừu nằm ngang bảo cắt hộ lông
thì chớ có nghe lời mà chết, lại nữa, nếu gặp hai con chim cãi nhau thì chớ có
can, nếu thấy bình nước trong thì chớ có uống". Chúng nó lần lượt gặp các
thứ như mụ dặn. Nhưng khi thấy nước, đứa em khát quá đòi uống cho bằng
được, mặc dầu chị can mãi. Nó uống xong thì cả người lẫn bình biến mất.
Còn một mình chị,
sau đó gặp một người chăn cừu, bèn xin mua một tấm da chó, khâu lại rồi mặc vào
cho giống con chó. Một hoàng tử thấy chó thì dắt về cho ở một buồng. Đêm đến
hoàng tử nghe thấy tiếng ho biết không phải chó, bên rình xem thì hóa ra là một
cô gái đẹp. Hoàng tử xin lấy làm vợ. Các ông anh can: - "Sao
không lấy người, lại lấy chó". Nhưng khi vua cha thấy cô gái mặc áo quần đẹp
vào ra mắt mình, thì cho làm ngay lễ cưới.
Truyện Ấn-độ ở bán đảo
Đê-căng (Déccan):
Một người trẻ tuổi bị
hung thần (rắc-sa) đuổi. Anh lần lượt ném các vật phép thành sông lớn, rồi núi
cao, rồi một dám lửa cháy rừng nhưng hung thần đều vượt qua và cuối cùng đuổi kịp,
giết chết.
Truyện của người Kiếc-ghi-dơ
(Kirghizs) ở Nam Xi-bê-ri (Sibérie):
Một người đàn bà trẻ
tuổi bị một mụ già độc ác đuổi theo. Chị lần lượt ném một cái lược
thành rừng, một cái gương thành hồ lớn để chặn bước tiến của mụ.
Truyện của đồng bào
Ca-tu Chàng Dưa:
Có hai vợ chồng hiếm
hoi, ngày nọ làm rẫy thấy quả dưa ngon mắt, bèn hái ăn. Từ đó vợ có mang đẻ được
đứa bé không bú, không khóc nhưng lớn như thổi. Lớn lên con ăn rất khỏe, đặc biệt
khi nó làm đồ chơi thì những con giống đều biết cử động như thật. Chàng Dưa đi
chơi lang thang. Một chúa làng thấy đứa bé có phép lạ liền dọa bắt phải nặn cho
hắn thật nhiều voi. Trốn đi, chàng Dưa lại đến một nơi gặp một cô gái đang tắm.
Chàng xuống tắm nặn cá to cho lội. Nhưng không ngờ cô gái vốn là con của nữ thần
Mặt Trời cũng có phép như thế. Cô nặn một con voi hai đầu, con voi cũng trở
thành voi thật. Chàng Dưa rủ cô gái cùng mình trốn về quê. Cô ta đi mang một
gùi phép. Hai người cưỡi voi đi suốt ngày đêm. Bị bố mẹ đuổi kịp, cô
ném lại đằng sau một hòn đá hóa thành lèn đá dựng chặn đường. Bố mẹ lại
đuổi kịp, cô ném một cành tre hóa thành bụi rậm. Lại bị đuổi, cô hóa phép làm
thành dãy núi cao (nay là hòn Rơ-gu). Lại bị đuổi nữa, cô hóa phép làm thành
con sông lớn (nay là sông Re). Đến đây bố mẹ cô gái dành chịu, phải
trở về. Hai người về tới nhà, bố không nhận ra con trai, bèn lấy xôi vắt lại
ném vào con, tất cả những vắt xôi đều chui tọt vào mồm hắn - "Đúng là con
tôi rồi!" - người bố reo lên. Họ ăn mừng, giết nhiều trâu, bò, lợn, gà đều
do hai vợ chồng chàng Dưa nặn ra. Tên chúa làng nghe tin chàng Dưa về thì đến
đòi nợ, bắt đắp một con đường sang Lào. Hai vợ chồng nặn một nghìn con voi đi
phá đường một lúc xong ngay. Hắn lại bắt làm một cái cầu bắc qua sông Re. Hai vợ chồng làm phép gọi các loại cá tập trung làm thành cầu. Chúa làng
rất thích kéo cả họ hàng và các chúa lân cận lên cầu chơi. Hai vợ chồng lại làm
phép cho cá lặn hết cả. Bọn chúng đều chết đuối.
Truyện của đồng bào
Ja-rai (Djarai): Y Rít.
Một tù trưởng bắt một
chàng trẻ tuổi tên là Y Rít đi tìm cô gái đẹp như tranh do anh vẽ. Y Rít tìm
mãi, đến nhà một cô con gái tên là Trát Tô, do một con hổ nhặt được đưa về nuôi
kết nghĩa ông cháu. Lúc ấy hổ đang đi vắng. Y Rít rủ nàng theo anh về, Trát Tô
bắt một con voi khỏe nhất ra đi, không quên lấy những đồ vật có phép lạ của hổ.
Nhưng đi được một chốc, hổ đã đuổi kịp. Cô gái lấy lược phép của hổ cắm xuống
thành một rừng trúc. Hổ luồn rừng đuổi theo: cô gái trút ống nước phép thành
sông. Nhưng rồi hổ cũng vượt qua được, bắt Y Rít ăn thịt, cõng cháu gái về.
Trát Tô xỉa răng cho
ông, rơi ra một cục thịt, cục thịt biến thành cây nấm. Từ nấm lại biến thành Y
Rít. Hai người lại rủ nhau trốn nhân ông hổ đi vắng, lần này Trát Tô mang theo
những vật mầu nhiệm nhất của con hổ. Hổ đuổi theo, cô gái ném viên đá mài
làm mọc lên một dãy núi dựng đứng trơn tuột, hổ trèo không nổi đành phải trở lại.
Về đến nơi, họ được
bà Y Rít là Iă Pôm cho phép lấy nhau. Tù trưởng bắt Y Rít phải đi tìm một bông
hoa đỏ bên kia biển, nếu không được sẽ bị mất vợ. Trải bao gian khổ Y Rít lấy được
hoa, nhưng bị cá voi nuốt, nhờ dân làng giết cá, mổ bụng cứu được ra. Tù trưởng
còn lần lượt bắt chàng phải đi lấy sữa voi, sữa gấu, sữa hổ, lấy dây mây rồi lại
bắt chàng đưa cả gia đình xuống hang sâu để lấy chiêng vàng. "ché" bạc.
Sóc, nhím, chuột, chồn giúp chàng trong việc cuối cùng này và làm cho tù trưởng
và gia đình nó bị chôn dưới đất.
Xem thêm các truyện khác tại đây:
-----
Comments
Post a Comment