Dưới thời nhà
Lý, có một ông vua, nhân một hôm đi du ngoạn về miền núi xứ Đoài, tự
nhiên thấy ở sườn núi nứt ra một khe rộng, rồi từ trong đi ra hai người to lớn
lạ thường, mỗi người vác trên vai một phiến đá tảng như cái bồ, coi bộ không có
tý gì là mệt nhọc.
Lấy làm lạ quá, ông
vua cho gọi hai người đến hỏi: - "Các ngươi quê ở đâu
ta?".
Họ đáp:- "Chúng
tôi là hai anh em sinh đôi ở trên núi này"
- "Các ngươi có
tài nghề gì chăng?"
- "Chúng
tôi chỉ giỏi môn vật!".
Nhà vua bèn đưa họ về
kinh thành cho tỷ thí với các đô vật khỏe nhất của mình. Nhưng không có một tay
nào trụ nổi họ. Hễ ai sơ hở để cho họ mó phải một chỗ nào ở trên người
là y như chỗ ấy không gãy xương cũng nát thịt. Nhiều người thấy run sợ lảng
tránh, không dám đọ sức.
Nhà vua rất kính phục
và mừng rỡ, cho họ làm thị vệ, lúc nào cũng bắt hầu bên mình. Người ta gọi là
Đô Nghê và Đô Voi. Họ không quen mặc phẩm phục của triều đình; dù trời
nóng hay lạnh, lúc nào cũng trần mình đóng khố như lúc họ mới về triều. Nhà vua
cũng không thể bắt buộc họ được. Nhiều lúc vua đi về các hành cung ở địa phương
sai họ canh cửa. Hai ông đứng canh luôn mười mấy ngày giữa mưa nắng gió
sương mà không mệt mỏi, không đau ốm. Bởi thế người ta cũng
gọi là hai ông tướng Đá Rãi. Thường thường vào những ngày hội ở triều đình, họ
vật nhau và múa nhảy cho người bốn phương thưởng ngoạn.
Trong những năm
chinh chiến, hai ông lập được nhiều công trạng. Giữa chiến trận, hai ông đóng
khố bao, đầu đội mũ lưỡi búa, mỗi tay cầm một cây roi xông vào giữa đám thiên
binh vạn mã như vào chỗ không người. Bởi vì gươm giáo chém vào mình họ chỉ quằn
lại chứ thịt da không hề xây xát. Nhà vua phong cho họ làm tướng và yêu mến vô
cùng.
Thấy điều trái tai
gai mắt, hai ông tướng Đá Rãi thường nói thẳng không kiêng nể ai cả. Bởi vậy
trong triều có nhiều người kính phục nhưng cũng có nhiều kẻ ghen ghét.
Buổi ấy nhà vua rất
sùng đạo Thích Ca. Những công trình đúc chuông tô tượng làm chùa mỗi
ngày một nhiều. Theo lệnh vua, giữa kinh đô bắt đầu dựng lên một cái tháp đồ sộ
có thể đứng trên tháp nhìn thấy khắp bốn phía ngoài thành. Có hàng ngàn người
phải bỏ nhà đến đấy phục dịch. Hai ông tướng Đá Rãi một hôm đi qua đó thấy mọi
người xúm nhau lại khiêng một cây cột lớn lên tường cao. Không may nửa chừng dây đứt, cây cột rơi xuống nghiến nát mấy người.
Hai ông bước tới, cùng một lúc nhấc bổng cây cột lên, vứt đi chỗ khác và than
thở:
- Phật chỉ làm chết dân!
Không ngờ câu nói đó
vô tình lọt vào tai một tên nịnh thần. Hắn vốn căm ghét hai ông từ lâu. Hắn về
kể chuyện cho vua biết và nói thêm:
- Thần thấy hai tên
đô vật ấy ngày càng lộng quyền. Sự lộng quyền sẽ dẫn tới sự thoán nghịch. Nếu không
sớm trừ đi ắt về sau sẽ có họa lớn.
Thế là qua hôm sau,
hai ông bị đưa ra pháp trường. Nhưng đao phủ chém chặt băm vằm thế nào cũng
không thể nào làm họ chết được. Người ta lại cho bốn ngựa phanh thây, nhưng ngựa
không chạy nổi. Cho là thần linh, ai nấy đều lắc đầu lè lưỡi, sợ xanh cả mắt.
Mãi về sau có một tên hung đồ, tay chân của viên nịnh thần, hiến một kế là vót
một thanh nứa lấy đằng cứa thật sắc, rồi tống ngược từ hậu môn đến mồm.
Viên nịnh thần nghe
theo, quả nhiên hai ông chết thật, nhưng hai ông còn lớn tiếng chửi rủa bọn
tham quan ô lại trong triều cho đến lúc tắt thở.
Hết.
KHẢO DỊ
Về đoạn kết của truyện
(hành hình hai ông tướng Đá Rãi bằng cách thọc cây nhọn vào hậu môn), một truyền
thuyết của người Thái cũng có hình tượng tương tự:
Ăm Poi là tướng của
người Xá rất gan dạ, đặc biệt là bắn không thủng, đâm không vào, chém không đứt. Vì vậy,
địch thủ cho ông là người thần, hết sức khiếp sợ, tấn công nhiều lần mà không
ăn thua. Cuối cùng tướng người Thái là Lạng Chượng phải xin kết hôn với con gái
Ăm Poi là nàng Pha Nhắng để dùng mưu độc. Trong bữa tiệc cưới, Lạng Chượng đề
nghị: hai bên nay đã hòa hiếu nên đem tất cả giáo mác và nỏ cùng đặt ở giá. Nói
rồi tự mình làm trước. Ăm Poi tin là thật cũng làm theo, không ngờ chàng rể lật
lọng, bất thình lình cho quân bắt sống bố vợ và đem hành hình ngay. Sau khi làm
đủ cách mà Ăm Poi không chết, hắn mới chuyển sang dùng cây nhọn thọc
vào hậu môn, ngược lên, mới giết được.
Theo lời kể của người
Bắc-ninh, Hưng-yên. Đoạn cuối có người kể: việc dùng nứa giết hai ông Đá Rãi là
do hai ông chỉ cho chúng, chứ không phải do tên hung đó bày mưu.
Xem thêm các truyện
khác tại đây:
-----